Υποχώρηση τώρα!

Τη στιγμή που γράφω αυτές τις γραμμές, οι γονείς μου βρίσκονται σε ένα ταξιδάκι στη Βουλγαρία, αφήνοντας εμένα και τον αδερφό μου στο σπίτι. Ακούω το έξοχο αυτό κομμάτι των 65daysofstatic και αναπολώ τις τελευταίες μέρες. Κάθε μία από αυτές, το μυαλό μου γεννούσε μια επαναστατική ιδέα, αλλά την επόμενη μέρα, μόλις ξυπνούσα, τη σκότωνε. Κάτι σαν το συκώτι του Προμηθέα που δημιουργόταν κάθε μέρα όταν του το έτρωγε ο αετός. "Μήπως να κάνω αυτό; Ναι, σίγουρα θα το κάνω... αλλά τώρα που το ξανασκέφτομαι... μπααα..."

Το μυαλό μου υποχωρεί πολλές φορές τελευταία όταν φαντάζεται τι επίδραση μπορεί να έχουν τα σχέδιά μου εάν τα πραγματοποιήσω. Φοβάμαι να κάνω κάτι γιατί θέλω να το κάνω όσο πιο τέλεια γίνεται, με όσο το δυνατόν λιγότερες αρνητικές επιπτώσεις.

Γιατί έχω σε τόσο υψηλή θέση προτεραιότητας στη ζωή την εύνοια;

Όπως έγραψα σε προηγούμενη δημοσίευση, τόσο καιρό ήμουν εθισμένος από την καλή κριτική. Θέλω, λοιπόν, να κάνω κάτι για να μου αρέσει ή για να αρέσω;

Τα τελευταία δύο-τρία χρόνια έκανα πραγματικά απαίσια πράγματα. Πλήγωσα άτομα που με αγαπούσαν, προσέβαλα άτομα που δεν μου έκαναν κάτι κακό, έδιωξα ένα σωρό ευκαιρίες που θα μπορούσαν να με κάνουν ευτυχισμένο. Αυτοτιμωρήθηκα. Έβαζα το μυαλό μου σε ένα μαρτύριο, στο οποίο έπαιζα σε ατελείωτο replay τις πιο απαίσιες στιγμές που πέρασα για να τα θυμάμαι και να πονάω. Έκλαιγα για ώρες. Χτυπιόμουν στο κρεβάτι. Και, το χειρότερο, μερικές φορές ανάγκαζα τον εαυτό μου να μην τρώει, ώστε να πονάει το στομάχι μου και να βρίσκομαι σε διαρκή αναστάτωση.

Αλλά δεν κατάλαβα εάν το έκανα επειδή μισούσα τον εαυτό μου ή τους άλλους. Πολλές φορές ίσχυαν και τα δύο.

Αυτό το Πάσχα ήρθα πιο κοντά στην οικογένειά μου, στην οποία επίσης φέρθηκα άσχημα κάποια στιγμή. Βελτίωσα τη σχέση μου με τους γονείς μου και επιδιόρθωσα τη σχέση μου με τη γιαγιά και τον παππού μου, κάτι που μας έκανε όλους ευτυχισμένους. Ωστόσο, εξακολουθώ να βρίσκω δύσκολο το να συγχωρέσω εμένα. Ο εαυτός μου ήταν ο μεγαλύτερος εχθρός μου για χρόνια. Τον χρησιμοποιούσα λες και ήμουν προπονητής του μποξ και έσπρωχνα τον εαυτό μου σαν να ήταν ένας άπειρος μποξέρ (έστω κι αν σιχαίνομαι τη γνωστή φράση "δεν την παλεύεις"), με την ελπίδα ότι θα τον κάνω Rocky κι ότι θα πάρω όλα τα βραβεία. Κι όταν ο αθλητής μέσα μου αποτύχαινε, ο προπονητής τον βασάνιζε. Ή τον βασάνιζαν άλλοι.

Γιατί θέλω να κάνω τον εαυτό μου Rocky από τώρα; Άλλοι μου λένε, "μικρός είσαι ακόμα", αλλά αυτό με εκνευρίζει απίστευτα. Θέλω να αγγίξω τα αστέρια τώρα. Τι είναι αυτό που με κάνει να θέλω να φτάσω στην κορυφή;

Η έλλειψη αυτοεκτίμησης.

Το περασμένο φθινόπωρο έκανα ένα πείραμα με κάποια άτομα, ώστε να προσπαθήσω να τους εντυπωσιάσω δείχνοντάς τους πράγματα στα οποία ήμουν καλός. Τα κατάφερα, αλλά αργότερα συνειδητοποίησα το λάθος μου. Ήμουν τόσο μεγάλος εγωιστής, που στην ουσία εκμεταλλευόμουν αυτά τα άτομα για να τα κάνω να μου λένε καλά λόγια. Προσπαθούσα να αντλήσω από εκείνους την αυτοεκτίμηση που χρειαζόμουν.

Φυσικά, αυτοεκτίμηση σημαίνει "εκτίμηση του εαυτού", και το να προσπαθείς να την αποκτήσεις από άλλους θα ήταν το ίδιο μάταιο με το να πείσεις τον Κόμη Δράκουλα να γίνει vegetarian.

Εξακολουθώ να έχω έναν εγωίσταρο μέσα μου. Αυτός είναι ο προπονητής και ο αθλητής ταυτόχρονα. Χτυπάει και χτυπιέται.

Βρίσκομαι σε μια τέτοια εμμονή για τον εαυτό μου, επειδή είναι από τα λίγα πράγματα που μου απέμειναν. Γέμισα τον χώρο μου με ένα σωρό τεχνολογικά μπιχλιμπίδια, επειδή δεν έχουν στόματα και άρα δεν θα μπορούσαν να μου πουν κάτι για να με πληγώσει. Όλα αυτά τα άψυχα κουτιά με τα καλώδια και τα κουμπιά με σκλάβωσαν επειδή εγώ τους το επέτρεψα. Έμεινα μακριά από τους φίλους μου. Έμεινα μόνος μου επειδή οι κοινωνικές σχέσεις με τρόμαζαν πάντα. Πάντα. Πάντα φοβόμουν μη δημιουργήσω σε κάποιον λάθος εντύπωση, μην τον ξενερώσω, μη με βαρεθεί, μην έχω κάτι στα δόντια μου και τον κάνω να αηδιάσει, μη βρωμάει η ανάσα μου. Παλιά φοβόμουν ακόμη και μήπως κατακρίνουν το ντύσιμό μου.

Ο χρόνος που πέρασα με την οικογένειά μου αυτές τις βδομάδες με βοήθησε να σκεφτώ πιο καθαρά και να ανακαλύψω νέα στοιχεία του εαυτού μου. Τι θα κάνω, όμως, μόλις επιστρέψω στη σχολή; Με τι μούτρα θα εμφανιστώ στους συμφοιτητές μου - όσους, δηλαδή, απέμειναν από εκείνους που μου έδιναν σημασία (τους άλλους τους διαολόστειλα επειδή ήθελα να ξεσπάσω πάνω τους);

Χθες έστειλα σε ένα φίλο μου ένα σκίτσο που έκανα μια φορά για την πλάκα. Κανονικά δεν χρειαζόταν, μιας και ήταν κάτι το προσωπικό, αλλά μου έμεινε η συνήθεια να ζητάω άποψη από τους άλλους για ό,τι κάνω. Η απάντησή του ήταν, "να διορθώσεις λίγο τις αναλογίες". Είχε δίκιο μεν, μιας και το σκίτσο έδειχνε μια ηρωίδα με εντελώς στραβή ανατομία. Αλλά δεν με πολυένοιαζε όταν το σχεδίασα, γιατί ήθελα να αποτυπώσω πάνω στο σχέδιο το πώς ένιωθα εκείνη τη στιγμή, και όχι το να σχεδιάσω ένα ρεαλιστικό και ακριβές ανθρώπινο μοντέλο.

Τότε θυμήθηκα πως θέλω η Τέχνη μου να έχει δύο πτυχές: την πολύ προσωπική-εκφραστική, που δεν θα μοιράζομαι απαραίτητα με τους άλλους, και την εμπορική που θα χαρακτηρίζεται από τέτοιου είδους ακρίβεια, μέσα από σωστά ανθρώπινα μοντέλα, designs για αφίσες ή περιοδικά, web graphics και άλλα. Θέλω να ασχοληθώ επαγγελματικά με την Τέχνη, κι όπως πολύ σωστά λέει το βρετανικό περιοδικό ImagineFX, "it doesn't matter how much you think outside the box if you can't paint inside the lines".

Πρέπει να βρω μία χρυσή τομή ανάμεσα στις δύο αυτές πτυχές, ώστε να μη χαλάσουν η μία την άλλη. Εάν θέλω να κάνω ένα σχέδιο στο sketchbook μου με θέμα, ας πούμε, κάτι που με πλήγωσε και καταλήξω να προσέχω να το κάνω "επαγγελματικό", θα πέσω ακριβώς στην ίδια παγίδα που έπεφτα τόσο καιρό όταν μοιραζόμουν υπερ-προσωπικά έργα τέχνης μου με άλλους για να μου πουν απόψεις, αλλά από την ανάποδη.

Μερικές ώρες αργότερα, παρακολούθησα το ντοκυμαντέρ Insurgentes (SPOILERS!) και παρατήρησα ότι έχω πολλά κοινά με το κεντρικό θέμα του φιλμ, τον Λονδρέζο μουσικό Steven Wilson. Κάποια στιγμή, αναρωτήθηκε κι εκείνος εάν δημιουργούσε τέχνη για να ικανοποιήσει τον εαυτό του ή τους άλλους. Τελικά, συμπέρανε πως υπάρχει διαφορά μεταξύ του καλλιτέχνη και του ψυχαγωγού· ο μεν είναι εγωιστής και χρησιμοποιεί την Τέχνη ως προέκταση του εαυτού του, ενώ ο δε το κάνει για να προσφέρει την Τέχνη στους άλλους. Πιστεύω πως ο Wilson είναι και τα δύο. Με τους Porcupine Tree γεμίζει τις αρένες και πουλάει χιλιάδες αντίτυπα, ενώ τα πιο προσωπικά του projects τα δίνει σε μικρές ποσότητες, κι είμαι σίγουρος ότι έχει πολύ υλικό που δεν θα μας δώσει ποτέ. Γιατί μερικά πράγματα καλύτερα να τα κρατάς για τον εαυτό σου. (END SPOILERS)

Τι θα κάνω, λοιπόν; Για την ώρα, ας κάνω λίγες διακοπές, μέχρι να επιστρέψω στη σχολή. Μου χρειάζεται!

Η συλλογή ολοκληρώθηκε.

Ώρα για κατανάλωση, παραγωγή και κατασκευή.
Κρίμα που χθες ήταν Παρασκευή.
Θα ήθελα να είναι σήμερα,
γιατί τώρα θέλω να γκρινιάξω σαν τα θεριά τ' ανήμερα.

Θα κατατάξω τα αγαθά,
κι ας είναι ζόρι σαν το Γολγοθά.
Θα ουρλιάξω,
χωρίς τ' αυτιά των άλλων να ταράξω.

Τι δουλειά έχει η γνώση
σ' έναν κόσμο όπου τα ξύνουν τόσοι και τόσοι;
Μου την έχει δώσει.

Μα δεν το αφήνω αυτό να μ' αμαυρώσει.

Θέλω το Ζεν μου πίσω
προτού κάποιον άμοιρο στον κόκκυγα κλωτσήσω.
Έχω πολλά ζητήματα να θέσω,
μα τώρα μου χρειάζεται νοερά να την πέσω.

Το έχω κουράσει το μυαλό μου τόσο,
που θέλει να με κάνει τις σκέψεις μου να ζυμώσω.
Θα με σκοτώσω!
Δεν θέλω πια να κάνω τον καμπόσο.
Θα είμαι τίμιος, κι ας το πληρώσω όσο όσο.
Θέλω τη ζωή μου να σώσω,
πάνω απ' όλες τις αρετές και τις ψευτιές που έχω να δώσω.

Άμα ζητάω συνέχεια να με συγχωρέσουν
θα είναι σα να τους ζητάω στον αφαλό μου να χέσουν.
Δεν είναι η συγγνώμη όλων άξιά μου.
Μόνο όσων σέβονται τ' αυτιά μου.

Η μηχανή αργεί, μα τη νιώθω να ξεκινάει,
και κάτι νέο μέσα στο μυαλό μου ξυπνάει.
Τι να είναι; Θα το μάθω σύντομα, ελπίζω.
Κι αν αργήσει, δεν πειράζει, δεν θέλω να του τα πρήζω.
Ούτε να κλαψομουνίζω.
Τις σκοτούρες καθαρίζω.

Η άνοιξη αναβλύζει, με μέρες λαμπερές,
γι' αυτό ας μη ζητάω μαγαζί διαμπερές.
Πού θα πάω τώρα; Ποιος ξέρει...
Υπάρχουν σίγουρα εκπλήξεις σ' όλ' αυτά τα μέρη.

Ας αρχίσει, λοιπόν, η κατανάλωση, η παραγωγή και η κατασκευή,
κι ας μην απαιτώ από τους άλλους να με χαρακτηρίζουν ευσεβή.
Ή να με δείξουν στην TV.
Θέλω μόνο να μου θωρακίσω το αυτί,
για να αντέχω τη σκληρή ζωή.

Και νιώθω πως αυτό θα συμβεί.

Διαφωτιστικό ξεφάντωμα

Αυτό είναι το πρώτο blog post που γράφω πραγματικά για τον εαυτό μου, και δεν με νοιάζει τόσο το αν το διαβάσουν άλλοι ή όχι.

Για πολύ καιρό, οι στόχοι μου ήταν τοποθετημένοι σε μάταια σημεία.

Ήθελα να μου λένε καλά λόγια. Το συνήθισα, μάλλον, από τότε που ήμουν μικρός και πήγαινα καλές εργασίες σε δασκάλους ή καθηγητές. Ως εκ τούτου, έγινα πολύ ευαίσθητος στην αρνητική κριτική. Ειδικά στην εφηβεία μου, μία επικριτική λέξη από το στόμα καθηγητή ή συμμαθητή ήταν ικανή να με ρίξει στο σκοτάδι της κρεβατοκάμαράς μου, με ένα βαρίδιο ονόματι "μελαγχολία" να τραβάει το κεφάλι μου προς τα κάτω. Ήταν φρικτό. Και μου προκαλούσε και πόνους στον αυχένα.

Λάτρευα πάντα να εντυπωσιάζω τους άλλους, ειδικά με τις εικόνες που έφτιαχνα στον υπολογιστή μου. Δεν μου άρεζαν τόσο τα κομπλιμένα γι' αυτό που είμαι (επειδή για αρκετό καιρό δεν μου άρεζα καθόλου), αλλά γι' αυτά που κάνω. Νόμιζα πως ήμουν καλλιτέχνης.

Τελικά, σήμερα διαπίστωσα πως ήμουν μόνο το μισό ενός καλλιτέχνη όλο αυτό τον καιρό.

Πήρε πολλά χρόνια να το συνειδητοποιήσω, αλλά, ευτυχώς, τα κατάφερα. Το "μισό" του καλλιτέχνη που είχα επιτύχει ήταν η ικανότητα να προβάλλω τις σκέψεις μου στο χαρτί, στην οθόνη, στη μουσική, στο σανίδι του θεάτρου, στα κείμενα που γράφω σε blogs. Όχι απαραίτητα ως ένα μέσο για να εκφράζομαι. Περισσότερο θα το χαρακτήριζα ως μια απεικόνιση της ταυτότητάς μου.

Το άλλο μισό που μου λείπει είναι το για ποιο λόγο το κάνω αυτό.

Είχα βάλει ως προτεραιότητα το να αρέσω στους άλλους, να γίνω επιτυχημένος, ονομαστός και ξακουστός, και κάποια στιγμή να βγάλω και κάνα φράγκο. Λάθος. Αυτά έρχονται μετά, από μόνα τους. Έπρεπε να τα κάνω όλα για μένα πρώτα. Συνεχώς έβαζα τον εαυτό μου σε δεύτερη μοίρα, γιατί με μισούσα (άσχετα αν αυτό προερχόταν από το μίσος που κάποτε έτρεφα για τους άλλους γύρω μου). Ήθελα είτε να εντυπωσιάσω είτε να προκαλέσω θυμό και αντιδράσεις με την τέχνη μου. Δεν ήθελα να με αγνοούν.

Πλέον γράφω αυτό το κείμενο για να υπενθυμίσω στον εαυτό μου ότι, τελικά, δεν είναι τόσο κακό να με αγνοούν.

Όταν παλιά μου έλεγαν να είμαι ο εαυτός μου, να εκφράζομαι, να αγαπάω τον εαυτό μου, ότι πρώτα πρέπει να κοιτάω τον εαυτό μου και μετά τους άλλους, δεν ήθελα να το πιστέψω. Ένιωθα πως θα ήμουν αποδεκτός μόνο εάν ήμουν ένας crowd pleaser. Ένα attention whore. Ένα ζόμπι με αέναη πείνα για καλά λόγια και δυσανεξία στην κακή κριτική, έστω κι αν η τελευταία γίνεται για καλό σκοπό.

Έχω σιχαθεί να είμαι ένα ζόμπι. Ένας σκλάβος του εαυτού μου. Έχω σιχαθεί να βασίζω την ευτυχία μου στις γνώμες των άλλων. Γιατί ακόμη και οι καλές κριτικές δεν είναι απαραίτητα ειλικρινείς.

Θα περάσω σίγουρα κάποια κοινωνικά μηνύματα στην τέχνη μου. Αλλά δεν θα το κάνω κατά κύριο λόγο για να με στολίσουν με βραβεία και δάφνες και φύκια και φούμαρα για μεταξωτές κορδέλες. Όσοι ξεκίνησαν με κύριο σκοπό τη δόξα, απέτυχαν και ντράπηκαν να ξαναδοκιμάσουν. Εγώ έχω αποτύχει αμέτρητες φορές, μα κάθε μία μου δίδαξε κάτι διαφορετικό.

Ξεκινάω, λοιπόν, μία νέα πορεία προς την τέχνη. Όχι απαραίτητα αυτοϊκανοποιητική (τα ευκόλως εννοούμενα και σεξουαλικώς υπονοούμενα να παραλειφθούν, παρακαλώ), και σίγουρα όχι ικανοποιητική για τους άλλους και μόνο. Ούτε θα ακολουθήσω το κλισέ "art for art's sake".

Ξέρω ότι συνεχώς δίνω τέτοιες υποσχέσεις στους άλλους και σε μένα, και σπανίως τις πραγματοποιώ. Μπορεί όλα όσα γράφω αυτή τη στιγμή να μου φαίνονται αρλούμπες αύριο. Αλλά δεν ιδρώνει το αυτί μου. Τοποθετώ αυτό το κείμενο στο Internet, αντί για τον τοίχο του σπιτιού μου ή τους σκληρούς μου δίσκους, απλώς και μόνο γιατί έτσι το αποφάσισα. Δεν ξέρω γιατί. Το έγραψα γιατί το έγραψα. "Blogging for blogging's sake, λοιπόν;", θα ρωτήσουν οι κυνικοί. Όχι απαραίτητα. Αυτό το κείμενο εξυπηρετεί τον ίδιο σκοπό για τον οποίο ευελπιστώ αυτή τη στιγμή ότι θα δημιουργήσω τέχνη στο μέλλον:

Είμαι εδώ. Είμαι ζωντανός, στον κόσμο. Αν θέλετε, δείτε με. Δεν θα φυσάω πια τις ντουντούκες για να με προσέξουν. Θα παίξω τον ρόλο μου, τόσο στον πραγματικό κόσμο, όσο και στον διαδικτυακό. Κι όποιος θέλει, ας συμπρωταγωνιστήσει μαζί μου.

All the world's a stage, and all the men and women merely players: They have their exits and their entrances; and one man in his time plays many parts...

~ William Shakespeare, "As You Like It"